Vefailik, Bektaşilik, Kızılbaşlık : Alevi kaynaklarını, tarihini ve tarihyazımını yeniden düşünmek / Ayfer Karakaya-Stump ; yayına hazırlayan Cem Tüzün.
Yer Numarası
A.IX/4054
ISBN
9786053994190
Dil Kodu
Türkçe
Yazar
Eser Adının Farklı Biçimi
Alevi kaynaklarını, tarihini ve tarihyazımını yeniden düşünmek
Alevi kaynaklarını, tarihini ve tarih yazımını yeniden düşünmek
Alevi kaynaklarını, tarihini ve tarih yazımını yeniden düşünmek
Basım Bildirimi
3. baskı.
Yayın Bilgisi
İstanbul : İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2020.
Fiziksel Niteleme
vii, 245 sayfa : resim, tıpkıbasım ; 23 cm.
Dizi
İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları ; 528. Tarih ; 57
Genel Not
İndeks s. [237]-246.
Bibliyografi, vb. Notu
Bibliyografik bilgi içerir.
İçindekiler Notu
1. Giriş: Alevi-Bektaşi tarihyazımı: sorunlar, mitler, alternatif okumalar -- Alevi tarihinin yazılı kaynakları yoktur -- Alevilik senkretik/heterodoks bir inançtır -- Alevilik göçebe Türkmenlere özgü bir halk İslâmıdır -- 2. Kızılbaş, Bektaşi, Safevi ilişkilerine dair 17. yüzyıldan yeni bir belge (çeviriyazılı metin - günümüz Türkçesine çeviri - tıpkıbasım) -- Belgenin kaynağı ve önemi -- Belgenin tarihlendirilmesi -- Mektubun yazarının ve muhatabının kimliği -- Mektubun yazılma nedeni -- Belgenin akla getirdiği sorular -- Çeviriyazılı metin -- Günümüz Türkçesine çeviri -- 3. Irak’taki Bektaşi tekkeleri -- Giriş -- Konuyla ilgili birincil kaynaklar -- Telif eserler -- Belgeler -- Arşiv belgeleri -- Özel şahıslara ait belgeler -- Irak’taki Bektaşi tekkeleri -- İmamlara ait türbelerin avlularında bulunan tekkeler -- Kerbela’daki Tekke -- Necef’teki Tekke -- Kâzımiyye’deki Tekke -- Samerra’daki Tekke -- İmamların türbelerinden bağımsız tekkeler -- Bağdat’taki tekkeler -- Gürgür Baba Tekkesi -- Hızır İlyas Tekkesi -- Kerkük ve civarındaki tekkeler -- Tam konumları tespit edilemeyen tekkeler -- Şahin Baba Tekkesi -- Toplu değerlendirme: Osmanlı-Safevi mücadelesi bağlamında Irak’taki Bektaşi tekkeleri -- 4. Alevi Dede ailelerine ait Buyruk Mecmuaları -- Buyruk yazmalarının “Keşfi” -- Buyruk yazmalarının özellikleri -- Bir Buyruk yazması: Buyruk-Erzincan -- Buyruk yazmalarının kaynakları -- 5. Yeni kaynaklar ışığında Kızılbaş hareketinin oluşumu ve Anadolu’daki Kızılbaş/Alevi topluluklarının Safevilerle ilişkileri (iki Safevi Hilafetnamesi: çeviriyazılı metin, günümüz Türkçesine çeviri, tıpkıbasım) -- Giriş -- Kızılbaş hareketinin oluşumunu yeniden düşünmek -- Anadolu’daki Kızılbaş/Alevi topluluklarının Çaldıran sonrası Safevilerle ilişkileri -- Hilafetname-I -- Hilafetname-II -- Sonuç -- Hilafetname-I -- Çeviriyazılı Metin -- Günümüz Türkçesine çeviri -- Hilafetname-II -- Çeviriyazılı metin -- Günümüz Türkçesine çeviri -- 6. Sinemilliler: bir Alevi ocağı ve aşireti -- Konu ve kaynaklar -- Sinemillilerin yaşadıkları yerler -- Harput’tan göç: Sinemillilerin 1700 sonrası tarihi -- Konuyla ilgili sözlü anlatılar -- Konuyla ilgili yazılı belgeler -- 1700 öncesi Sinemilliler ve Sinemilli adının kökeni -- Sinemillilerde ocak-aşiret bütünleşmesi -- 7. Bir Vefai/Alevi Dervişine ait H. 955/M. 1548 tarihli bir ziyaretname (çeviriyazılı metin - günümüz Türkçesine çeviri - tıpkıbasım) -- Giriş -- Belgenin önemi -- Alevi Dedelerinin Irak’a yaptığı ziyaretler -- Ziyaretnamenin sahibinin Vefai bağlantısı -- Çeviriyazılı metin -- Günümüz Türkçesine çeviri -- 8. Vefailik, Bektaşilik ve Anadolu’da “Heterodoks” İslâm’ın kökenleri meselesi: Köprülü paradigmasını yeniden düşünmek -- Köprülü paradigması ve sorunları -- Alevi belgeleri: Vefai icazetnameleri -- Vefai kökenli Alevi ocakları -- Ortaçağ Anadolu’sunda Vefailik -- Sonuç -- 9. Alevilik hakkındaki 19. yüzyıl misyoner kayıtlarına eleştirel bir bakış ve Ali Gako’nun öyküsü.
Özet, vb.
“Ayfer Kaya-Stump’un Alevi kaynaklarını, tarihini ve tarih yazımını belgeler ışığında yeniden ele aldığı bu çalışma, Anadolu dinsel kültürüne ilişkin yaygın kanıların pek çoğunu kökünden sarsıyor. Eserde yer alan makalelerin biri hariç tümü, 1990’lı yıllarda yaşanan Alevi kültürel canlanışını takiben gün yüzüne çıkmaya başlayan, Alevi dede ailelerinin özel arşivlerindeki belge ve yazmalara dayanmaktadır. Tarihçilerin ilgisini henüz yeterince çekememiş bu son derece önemli yeni yazılı kaynaklar Alevi-Bektaşi tarihinin ana meseleleri hakkında bize yepyeni veriler ve mevcut kalıpların ötesinde taze ve çok daha nüanslı bakış açıları sunmakla kalmamakta, aynı zamanda Anadolu dinsel ve kültürel tarihine dair “büyük hikâye”yi de önemli noktalarda tashih etmektedir“ -- Yayıncı.
Konu
Emeği Geçenler
Tüzün, Cem, yayına hazırlayan.
Dizi Ek Girişi- Tek Biçim Başlık
İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları ; 528.
İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları. Tarih ; 57.
İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları. Tarih ; 57.